کارشناسی ارشد در کانادا از آن مقاطع تحصیلی است که متقاضیان زیادی در جهان دارد و هر ساله دانشجویان بسیاری از سراسر جهان برای ادامه تحصیل در مقطع فوق لیسانس وارد کانادا میشوند.
با خواندن این مقاله راهنمای تحصیل کارشناسی ارشد در کانادا برای سال تحصیلی ۲۰۲۵-۲۰۲۴ به طور کامل در اختیار شما قرار خواهد گرفت.
- بهره مندی از کیفیت بالای آموزش
- شهریه مقرون به صرفه در مقایسه با دیگر کشورهای غربی
- دریافت مدرک با اعتبار جهانی
- امکان دریافت بورسیه تحصیلی در رشته‌های پژوهش محور
- امکان کار بعد از تحصیل و دریافت اقامت دائم کانادا
دوره تحصیل در مقطع فوق لیسانس در کانادا ۱ تا ۲ سال است. مقطع ارشد معمولا شامل ۴۵ تا ۶۰ واحد درسی است. رشته‌های دانشگاهی در مقطع ارشد به دور صورت ارائه میشوند:
کورس محور
در دوره کورس محور یا فقط واحد درسی می‌گذرانید و یا علاوه بر واحدهای درسی در پایان دوره هم باید یک پروژه (Project) بگذرانید. در این دوره نیازی نیست که از قبل استاد راهنما یا سوپروایزر مشخص کنید.
پژوهش محور
در این دوره علاوه بر واحد درسی باید در پایان دوره هم تز تحقیقاتی (Thesis) زیر نظر استاد راهنمای خود ارائه دهید. تز یا پایان نامه خیلی گستردهتر از پروژه است و معمولا روی جنبهای از یک موضوع خاص کار می‌شود که قبلا بر روی آن تحقیقی صورت نگرفته است. برای پذیرش در این رشته‌ها باید از قبل استاد یا سوپروایزری از دانشگاه شما را به عنوان دانشجوی خود بپذیرد.
- مدرک لیسانس در رشته مرتبط (در رشته‌های میان رشته‌ای مانند مدیریت با لیسانس غیرمرتبط هم میتوان پذیرش گرفت)
- معدل لیسانس حداقل ۱۳ و بالاتر
- نمره زبان
- پذیرش غیر مشروط یا مستقیم: برای پذیرش مستقیم در مقطع فوق لیسانس در کانادا برای اکثر رشته‌ها باید نمره آیلتس ۶.۵ یا نمرات معادل آن را داشته باشید. اما بعضی از رشته‌ها مانند داروسازی، روانشناسی، زبان انگلیسی، معماری و یا هنر نیاز به نمره آیلتس ۷ و بالاتر دارند.
- پذیرش مشروط: در صورتی که نمره زبان شما زیر مینیمم مورد نیاز دانشگاه برای پذیرش باشد امکان پذیرش کاندیشنال یا مشروط با دوره زبان وجود دارد. البته تعداد دانشگاه‌های کانادا که در مقطع ارشد پذیرش مشروط داشته باشند بسیار اندک است.
- تعیین استاد راهنما (برای رشته‌های پژوهش محور)
مثال ۱ | پذیرش مستقیم:
برای اخذ پذیرش فوق لیسانس علوم کامپیوتر دانشگاه تورنتو باید مدرک لیسانس علوم کامپیوتر یا رشته‌های مرتبط داشته باشید. همچنین به معدل حداقل ۱۶ برای دو سال آخر لیسانس و نمره آیلتس ۷ یا تافل ۹۳ نیاز دارید. در ضمن، در زمان بررسی اپلیکیشن باید با دانشگاه مصاحبه انجام دهید.
مثال ۲ | پذیرش مشروط:
برای اخذ پذیرش فوق لیسانس مهندسی برق و کامپیوتر در دانشگاه کنکوردیا باید مدرک لیسانس مهندسی مرتبط با حداقل معدل ۱۴ داشته باشد. نمره زبان مورد نیاز برای پذیرش مستقیم آیلتس ۶.۵ یا تافل ۸۵ است. اما برای پذیرش مشروط با دوره زبان نمره آیلتس ۶ که هیچ مهارتی زیر ۵.۵ و یا تافل ۷۵ که هیچ مهارتی زیر ۲۰ نباشد، قابل قبول است.
نکات ایمنی برای تحصیل فوق لیسانس در کانادا:
- اولویت انتخاب را رنکینگ بهتر نگذارید چون در این حالت باید شهریه بسیار زیادی پرداخت کنید.
- قبل از انتخاب رشته با یک مشاور تحصیلی صحبت کنید که اشتباهی مرتکب نشوید.
- شرایط اقامت پس از تحصیل را در رشته و دانشگاه مورد نظرتان تحلیل کنید.
- ترجمه مدرک و ریزنمرات لیسانس به همراه کپی صفحات فارسی
- رزومه
- انگیزه نامه مرتبط با رشته
- کارنامه زبان (در مرحله اپلای اسکن کارنامه زبان کافی است ولی پس از اخذ پذیرش کارنامه زبان باید از سنتر برای دانشگاه ارسال شود)
- دو یا سه توصیه نامه از اساتید یا کارفرما (بسته به شرایط پذیرش دانشگاه توصیه نامهها میتواند از اساتید دانشگاه یا از کارفرما یا از هر دو باشد. ارسال توصیه نامه برای بیشتر دانشگاه‌های کانادا به صورت آنلاین است)
- اسکن پاسپورت معتبر
مدرک زبان برای تحصیل کارشناسی ارشد در کانادا
برای اخذ پذیرش فوق لیسانس در کانادا داشتن مدرک زبان الزامی است. دانشگاه‌های انگلیسی زبان کانادا انواعی از نمرات زبان را میپذیرند اما هر دانشگاه ممکن است فقط تعدادی از انواع نمرات زبان را بپذیرد و نه همه آنها را.
- IELTS
- TOEFL
- CAEL
- PTE
- EFAS
- IEAP
- CPE
- CAE
- Duolingo (در زمان بیماری کووید ۱۹ و لغو شدن آزمون‌های زبان، آزمون آنلاین دولینگو مورد قبول تعدادی از دانشگاه‌های کانادا گرفت).
برای تحصیل در دانشگاه‌های فرانسوی زبان کانادا مانند لاوال یا مونترال باید دانش زبان فرانسه داشته باشید. البته این در صورتی است که رشته‌ای که قصد تحصیل در آن را دارید به زبان فرانسه تدریس شود. دانشگاه‌های فرانسوی زبان کانادا ممکن است هم رشته‌هایی به زبان فرانسه و هم رشته‌هایی به زبان انگلیسی ارائه دهند.
مدرک زبان فرانسه مورد قبول:
- TFI
- DELF
- DALF
- TCF
- TEF
نمره زبان مورد نیاز در هر یک از این آزمونها بستگی به شرایط پذیرش دانشگاه کانادا دارد.
جهت اقدام برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در کانادا پس از فراهم کردن مدارک لازم هر رشته و دانشگاه، نوبت به اپلای و اخذ پذیرش تحصیلی میرسد. اکثر دانشگاه‌های کانادا در مقطع کارشناسی ارشد دانشجو میپذیرند.
مراحل اخذ پذیرش تحصیلی فوق لیسانس در کانادا
۱. ابتدا وارد سایت دانشگاه شده و در بخش Apply دپارتمان تحصیلات تکمیلی، اکانت بسازید.
۲. اطلاعات شخصی خود را شامل نام و نام خانوادگی، آدرس، تلفن، و دیگر اطلاعات خواسته شده را وارد کنید.
۳. نام رشته و ترم تحصیلی را مشخص کنید.
۴. سوابق تحصیلی، شغلی، کارهای تحقیقاتی (در صورت وجود) و نمره زبان را وارد کنید.
۵. اطلاعات دو یا سه نفر از اساتید خود را به همراه ایمیل آکادمیک آنها وارد کنید.
۶. در صورت امکان در اپلیکیشن تمام مدارک مورد نیاز را آپلود کنید.
۷. در پایان اطلاعات کارت بانکی خود را وارد و اپلیکیشن را سابمیت کنید.
۸. پس از سابمیت اپلیکیشن، شماره اپلیکیشن دریافت می‌کنید. نوشتن این شماره برای مکاتبات با دانشگاه ضروری است.
۹. منتظر بررسی اپلیکیشن و نتیجه آن باشید.
۱۰. پس از دریافت نامه پذیرش، طبق درخواست دانشگاه باید تا ددلاین مشخصی ترجمه رسمی مدرک و ریز نمرات خود را از دانشگاه ایران برای دانشگاه کانادا پست کنید.
هزینه تحصیل در کانادا در مقطع فوق لیسانس برای دانشجویان بین‌المللی به طور میانگین بین ۱۰,۰۰۰ تا ۲۰,۰۰۰ دلار در سال است. در رشته‌هایی مانند مدیریت این مبلغ بیشتر است و به طور میانگین سالانه بین ۲۰,۰۰۰ تا ۳۰,۰۰۰ دلار را باید برای شهریه تحصیلی در نظر بگیرید.
علاوه بر شهریه تحصیلی هزینههای دیگری مانند هزینه بیمه پزشکی، هزینه دانشجویان اینترنشنال و یا هزینه سالانه خدمات دانشگاه را هم باید پرداخت کنید که مبلغ آن سالانه بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار است.
نمونه‌ای از شهریه مقطع فوق لیسانس در دانشگاه وسترن کانادا
نام رشته | شهریه سالانه | هزینه برنامه سلامت و دندانپزشکی | بیمه خانواده | هزینه سالانه دانشگاه | ساماندهی دانشجو | جمع هزینه های یک سال |
|---|---|---|---|---|---|---|
مهندسی مکانیک و مواد (کورس محور) | ۱۳,۲۹۸ دلار | ۶۴۹ دلار | ۲۵۲ دلار | ۱۸۰ دلار | ۸۶ دلار | ۱۴,۵۵۶ دلار |
در مقطع فوق لیسانس نسبت به مقطع دکترا شانس کمتری برای دریافت بورسیه تحصیلی کانادا وجود دارد ولی امکان پذیر است.
فاند تحصیلی معمولا از طریق نهادهای دولتی، سازمانهای خصوصی و دانشگاه‌های کانادا به دانشجویان ارائه می‌شود.
بورسیه دولتی کانادا
انواعی از بورسیه دولتی کانادا وجود دارد که بیشتر به دانشجویان بومی این کشور تعلق میگیرد. اما انواعی هم هستند که هم شامل دانشجویان داخلی می‌شود و هم دانشجویان خارجی مانند بورسیه دولتی استان انتاریو.
- اسکالرشیپ دولتی استان انتاریو (Ontario Graduate Scholarship)
این بورسیه شامل دانشجویانی می‌شود که از یکی از دانشگاه‌های استان انتاریو در مقطع فوق لیسانس و در هر رشته‌ای پذیرش گرفته باشند. مبلغ آن ۱۰,۰۰۰ هزار دلار برای دو ترم متوالی و 15,000 هزار دلار برای سه ترم تحصیل مداوم است.
بورسیه دانشگاهی کانادا
بعضی از اسکالرشیپهایی که از سوی دانشگاه‌های کانادا به دانشجویان فوق لیسانس ارائه می‌شود یا
- بر پایه شایستگی تحصیلی دانشجو است و از سمت دانشگاه به آنها اعطا می‌شود مانند اواردها (Award Excellence) ، و یا بورسیه‌های ورودی .(Entrance Scholarship) برای دریافت این نوع بورسیه‌ها نیاز به اپلای جداگانه نیست و به طور اتومات از سمت دانشگاه ارائه می‌شود.
- و یا از سمت استاد راهنما فاند تحصیلی به صورت دستیار تدریس یا دستیار تحقیق اعطا می‌شود. البته اگر در رشته‌های پژوهش محور پذیرفته شوید شامل این نوع بورسیه‌ها می‌شوید.
شرایط دریافت بورسیه تحصیلی در مقطع فوق لیسانس کانادا
- داشتن معدل لیسانس حداقل ۱۷ و بالاتر
- داشتن نمره آیلتس حداقل ۶.۵ و بالاتر یا نمرات معادل آن
- داشتن سابقه کاری مرتبط
- داشتن مقالات پژوهشی برای رشته‌های پژوهش محور
- موفقیت‌های تحصیلی، فعالیت‌های داوطلبانه، فعالیت‌های فوق برنامه
- مدیریت کسب و کار (MBA)
- مدیریت مراقبتهای بهداشتی (Healthcare Administration)
- مهندسی (Engineering)
- کامپیوتر و علوم اطلاعات (Computer and Information Sciences)
- پرستار بیهوشی (Nurse Anesthesia)
- مدیریت منابع انسانی (Human Resource Management)
- دستیار پزشک (Physician Assistant)
- ریاضیات (Math)
نام دانشگاه | رتبه کشوری | رتبه جهانی |
|---|---|---|
دانشگاه تورنتو | 1 | 21 |
دانشگاه مک گیل | 2 | 30 |
دانشگاه بریتیش کلمبیا | 3 | 34 |
دانشگاه آلبرتا | 4 | 111 |
دانشگاه واترلو | 5 | 112 |
دانشگاه وسترن | 6 | 114 |
دانشگاه مونترال | 7 | 141 |
دانشگاه کلگری | 8 | 182 |
دانشگاه مک مستر | 9 | 189 |
دانشگاه اتاوا | 10 | 203 |
دانشگاه کویینز | 11 | 209 |
دانشگاه دالهاوزی | 12 | 298 |
دانشگاه سایمون فریزر | 13 | 318 |
دانشگاه ویکتوریا | 14 | 322 |
دانشگاه ساسکاچوان | 15 | 345 |
به عنوان یک دانشجوی فوق لیسانس در کانادا اجازه دارید که حین تحصیل در داخل دانشگاه (on-Campus) یا خارج از دانشگاه (Off-Campus) کار کنید.
شرایط کار دانشجویی حین تحصیل فوق لیسانس در کانادا
- ویزای تحصیلی معتبر داشته باشید.
- دانشجوی تمام وقت باشید.
- پس از شروع تحصیل مجاز به کار کردن هستید و نه قبل از آن.
- در ایام تحصیل ۲۰ ساعت در هفته اجازه کار کردن دارید.
- در روزهای تعطیل مانند تعطیلات رسمی یا تعطیلات بین دو ترم به صورت تمام وقت و تا ۴۴ ساعت در هفته مجاز هستید کار کنید.
- اگر رشته تحصیلی شما دوره کارورزی یا کو-آپ (co-op) نداشته باشد، برای کار حین تحصیل نیاز به گرفتن اجازه کار ندارید.
- اگر رشته تحصیلی شما به عنوان بخشی از برنامه تحصیلی دوره Internship یا Co-op داشته باشد و شما مجبور به گذراندن دوره کارورزی باشید باید اجازه کار کو آپ یا به اصطلاح Co-op work permit بگیرید. در این صورت در دوره کارورزی مجاز به کار تمام وقت و ۴۴ ساعت در هفته هستید.
بسته به کاری که در دانشگاه یا خارج از دانشگاه در کانادا انجام دهید معمولا بین ۱۴ تا ۲۵ دلار در ساعت می‌توانید درآمد داشته باشید. اگر بورسیه تحصیلی ندارید، بهتر است که شهریه تحصیل خود را از قبل فراهم کرده باشید. درآمد کار دانشجویی در کانادا بیشتر هزینههای زندگی شما را به عنوان دانشجو را پوشش می‌دهد.
اگر با ویزای دانشجویی برای مقطع فوق لیسانس وارد کانادا شدید، پس از اتمام تحصیل این امکان برای شما وجود دارد که در کانادا بمانید و کار کنید و در نهایت اقامت دائم کانادا را دریافت کنید.
برای اینکه بتوانید پس از اتمام تحصیل در کانادا کار کنید باید اجازه کار پس از تحصیل یا Post-Graduation work Permit (PGWP) بگیرید. نوع رشته و کار شما باید به گونهای باشد که متناسب با برنامههای اقامتی کانادا باشد.
برای اطلاعات بیشتر به صفحه اقامت دائم کانادا بعد از تحصیل مراجعه کنید.
تحصیل کارشناسی ارشد در کانادا در اکثر دانشگاهها هم به صورت حضوری (on-campus) و هم به صورت آنلاین (online) امکان پذیر است. اما توجه داشته باشید که برای دریافت ویزای دانشجویی کانادا دوره تحصیلی شما باید حتما حضوری و تمام وقت (Full Time) باشد.
در دوران بیماری کووید-۱۹ و بسته شدن دانشگاه‌های کانادا، امکان تحصیل آنلاین برای دورههای حضوری و تمام وقت هم امکان پذیر شد. بنابراین دانشجویان توانستند در داخل خاک کشور خود دروس را به صورت آنلاین بگذرانند بدون اینکه مشکلی برای دریافت ویزای دانشجویی آنها به وجود آید.
البته این شرایط موقتی بود و در حال حاضر مجددا امکان تحصیل در کانادا به صورت حضوری وجود دارد.
مدت زمان تحصیل در دوره کارشناسی ارشد در کانادا یک تا دو سال است. بعضی از رشته‌ها ۱۲ ماهه یا ۱۸ ماهه و یا ۲۴ ماهه هستند.
خیر، تحصیل در همه رشته‌ها در مقطع فوق لیسانس در کانادا هزینه دارد مگر اینکه بورسیه تحصیلی دریافت کنید که بخشی یا همه شهریه تحصیلی شما را پوشش دهد.
مدت زمان اجازه کار پس از تحصیل به مدت زمان تحصیل فوق لیسانس شما بستگی دارد. برای مثال، اگر طول تحصیل شما یک سال باشد، شما اجازه کار یک ساله دریافت خواهید کرد و اگر رشته شما دو ساله باشد، اجازه کار پس از تحصیل به مدت سه سال برای شما صادر می‌شود.
اگر برنامه تحصیلی شما دوره کو آپ داشته باشد، شما به شرطی می‌توانید به صورت فول تایم با اجازه کار کو آپ کار کنید که دوره کو آپ بیشتر از ۵۰ درصد دوره تحصیل شما نباشد.
معمولا باید ۱۲-۸ ماه قبل از شروع ترم تحصیلی برای اپلای در دانشگاه‌های کانادا اقدام کرد چون دانشجویان بین‌المللی علاوه بر پروسه پذیرش، باید پروسه ویزای تحصیلی کانادا را هم طی کنند.